Bu barədə APA -ya Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) N. Tusi adına
Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının elmi işlər üzrə direktor müavini Elçin Babayev
bildirib.
Onun sözlərinə görə, hazırda əsas geomaqnit indekslərindən biri olan Kp-nin
qiyməti 5-dir (maksimum 9 olur): "Bu isə artıq G1 sinifli qasırğa deməkdir. Maksimal
şkala G5-dir və bu cür şkalaya uyğun qasırğalar nadir hallarda, 11 ildə 1-2 dəfə baş
verir. Bu gün və qarşıdan gələn günlərdə geomaqnit həyəcanlaşmasının davam
edəcəyi gözlənilir”.
E. Babayev deyib ki, geomaqnit həyəcanlaşmasının əsas səbəbi Günəş səthində
hazırda mövcud olan və kanyonabənzər böyük ölçülü "tac dəliyi”ndən başlanğıcını
götürən yüksək sürətli Günəş plazma küləyinin təsiridir. "Tac dəlikləri”ndən yüklü
plazma zərrəcikləri Günəş tacını asanlıqla tərk edir və sürətlə planetlərarası
fəzaya, o cümlədən də Yer planetinə doğru yönəlir. Hazırda plazma küləyinin
sürəti 575 km/saniyə-dir.
E. Babayev bildirib ki, planetlərarası maqnit sahəsinin Z komponentinin cənub
istiqamətinə yönəlməsi kosmik hava şəraitini daha əlverişsiz edir və "katalizator”
rolunu oynayır. Onun sözlərinə görə, atmosfer təzyiqinin qalxması da müşahidə
olunur və bu, neqativ diskomfort effektlərini artırır: "Cari qasırğa yuxarı en
dairələrində daha effektivdir, artıq əsrarəngiz qütb parıltılarının ("avrora borealis”)
şəkilləri mediada yayılıb. Bizim orta coğrafi en dairələri üçün təsir hələ ki, zəifdir.
Sağlam insanlardan fərqli olaraq, risk qrupuna daxil olan xroniki ürək-qan-damar
xəstələri, ahıllar, uşaqlar gərginlikdən qaçmalı, yüngül qabaqlayıcı tədbirlər (həkim məsləhəti əsasında) görməlidirlər”.